.jpg)
محتویات:
برای پرش به مطلب مربوط به هر عنوان، بر روی آن عنوان در قسمت بالا کلیک کنید.
ترکیبات هالوژندار ترکیباتی هستند که اتمهای هالوژن (فلوئور، کلر، برم یا ید) دارند. هالوآلکانها را میتوان جز سادهترین ترکیبات هالوژن دار در نظر گرفت. هالوآلکانها آلکانهایی هستند که یک یا چند اتم از اتمهای هیدروژن آنها با اتمهای هالوژن عوض شده است. فرمول مولکولی عمومی هالوآلکانها را میتوان CnH2n+2-mXm در نظر گرفت که X بیانگر اتم (های) هالوژن و m بیانگر تعداد اتمهای هالوژن است.
میتوان هالوآلکانها را براساس تعداد اتمهای هالوژنهای آنها دستهبندی نمود که در اینصورت برای نامگذاری هر دسته تعداد اتمهای هالوژن مربوطه بصورت پیشوند قبل از هالوآلکان ذکر میشود. بعبارتی در صورت حضور دو اتم هالوژن، ترکیب یک دیهالوآلکان، در صورت حضور سه اتم هالوژن، ترکیب یک تریهالوآلکان و ... در نظر گرفته میشود.
همچنین میتوان هالوآلکانها را براساس نوع اتم هالوژن موجود به فلوئوروآلکانها، کلروآلکانها، بروموآلکانها و یدوآلکانها یا ترکیبی از آنها طبقه بندی نمود.
ایزومری ساختاری در هالوآلکانها میتواند هم از تغییر اسکلت کربنی و هم از تغییر موقعیت اتم (های) هالوژن بر روی یک اسکلت کربنی مشخص بوجود آید. برای رسم ایزومرهای ساختاری مختلف یک هالو آلکان اسکلتهای کربنی مختلف برای آلکان هم کربن را در نظر میگیریم و سپس حالتهای ممکن غیر تکراری برای موقعیت اتم (های) هالوژن را در هر اسکلت کربنی مشخص میکنیم. بایستی دقت داشته باشیم که بر روی یک اتم کربن متصل به چهار اتم کربن دیگر نمیتوان حتی یک اتم هالوژن قرار داد. همچنین بر روی یک اتم کربن متصل به سه اتم کربن دیگر حداکثر میتوان یک اتم هالوژن قرار داد و ... .
نامگذاری هالوآلکانها کاملاً مشابه آلکانها صورت میگیرد. در اینجا اتمهای هالوژن را هالو می نامیم و با آنها بعنوان گروههای استخلافی یا شاخههای جانبی کاملاً مشابه گروههای آلکیل (شاخههای جانبی هیدروکربنی) مثل متیل، اتیل و ... برخورد میکنیم.
بطور کلی خواص فیزیکی هالوآلکانها و آلکانها کمابیش شبیه است. بخاطر حضور اتمهای هالوژن که از اتمهای هیدروژن بزرگترند، نیروهای بین مولکولی لاندن هالوآلکانها از آلکانهای هم کربن قویتر است که دمای ذوب و جوش بالاتری برای آنها نتیجه میدهد. با افزایش تعداد اتمهای هالوژن یا بزرگتر شدن اتمهای هالوژن موجود (تغییر از فلوئور به سمت ید) لاندن هالوآلکانها و به تبع آن دمای ذوب و جوششان عموماَ افزایش مییابد. از تفاوتهای دیگر هالو آلکانها با آلکانها اینست که هالوآلکانها لزوماَ غیر قطبی (مثل CCl4) نیستند و ممکن است قطبی (مثل CHCl3) باشند.
چگالی هالوآلکانها نیز مشابه دمای ذوب و جوششان با افزایش تعداد اتمهای هالوژن یا سنگینتر شدن آنها افزایش مییابد. بطوریکه چگالی هالوآلکانها با یک اتم برم یا ید یا با دو یا چند اتم کلر معمولاَ از چگالی آب بیشتر است.
هالو آلکانها واکنشهای آلکانها مثل سوختن، هالوژندار شدن جانشینی و ... را میتوانند انجام دهند. در واکنش سوختن عموماً هالو آلکانها بعلت جایگزینی اتمهای هیدروژن با هالوژن واکنشپذیری کمتری از آلکانها دارند (کمتر اشتعالپذیرند).
هالو آلکانها واکنشهای مهم دیگری مثل جانشینی و حذف نیز میتوانند انجام دهند. در واکنشهای جانشینی اتم هالوژن با اتم یا گروه دیگری جایگزین میشود. در واکنشهای حذفی با حذف اتم هالوژن و یک اتم یا گروه دیگر (مثل یک اتم هالوژن دیگر، یک اتم هیدروژن و...) پیوند پای ایجاد میشود. بعبارت دیگر واکنشهای حذفی را میتوان برعکس واکنشهای افزایشی در نظر گرفت.